Το Πανεπιστήμιο Αθηνών και οι πρόδρομοι της Ιατρικής Σχολής

Η επιθυμία για την ίδρυση ενός ανώτερου εκπαιδευτικού ιδρύματος εκφράζεται από τους Έλληνες διανοούμενους, ήδη από τα προεπαναστατικά χρόνια. Ο επαναστατικός αγώνας και η προσπάθεια οργάνωσης του νεοσύστατου κράτους καταδεικνύει την ανάγκη εκπαίδευσης και μετεκπαίδευσης ιατρών για την αντιμετώπιση τραυματισμών, λοιμωδών νοσημάτων και άλλων παθολογικών καταστάσεων.

Με την ίδρυση του Βασιλείου της Ελλάδας το 1833, καθίσταται επιτακτική η ανάγκη οργάνωσης του κράτους και η στελέχωση της δημόσιας διοίκησης με εξειδικευμένο επιστημονικό και εκπαιδευτικό προσωπικό. Η ανάγκη αυτή ικανοποιείται θεσμικά τον Μάιο του 1837 με τα εγκαίνια του πρώτου ανώτατου εκπαιδευτικού ιδρύματος στη χώρα, του Οθώνειου Πανεπιστημίου, που έλαβε το όνομά του προς τιμήν του τότε Βασιλιά της Ελλάδας Όθωνα. Το νέο ίδρυμα αποτελεί για πολλές δεκαετίες τον μοναδικό πανεπιστημιακό θεσμό στη χώρα.

Κατά το πρότυπο των γερμανικών εκπαιδευτικών θεσμών, δημιουργούνται τέσσερις σχολές: η Θεολογική, η Ιατρική, η Νομική και η Φιλοσοφική. Οι σφραγίδες των σχολών φέρουν ως έμβλημα αρχαιοελληνικά θέματα. Παράλληλα, το Πανεπιστήμιο, ως φορέας διάχυσης της γνώσης, θα αναλάβει έντονα ιδεολογικό ρόλο προκειμένου να ανταποκριθεί στο αίτημα της ενότητας του Ελληνισμού. Η εμπλοκή μελών της πανεπιστημιακής κοινότητας στις πολιτικές κινητοποιήσεις που οδήγησαν στην έξωση του Όθωνα από την Ελλάδα το 1862, τεκμηριώνει τη σύνδεση του θεσμού με τις εκάστοτε πολιτικές και κοινωνικές συνθήκες.

Το Πανεπιστήμιο προωθεί τη σύνδεση των κατοίκων του νεοσύστατου κράτους με το ιστορικό παρελθόν τους. Ενσωματώνει σύμβολα της αρχαιότητας στις επίσημες στολές του, στις σφραγίδες των σχολών του, ακόμα και στον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό του. Η κεντρική σφραγίδα του Πανεπιστημίου φέρει ως σύμβολο τη θεά Αθηνά, η οποία απεικονίζεται, επίσης, στο λάβαρο του Πανεπιστημίου.