Ο Ρήγας Νικολαΐδης γεννήθηκε το 1856 στην Πορταριά του Πηλίου. Ξεκίνησε τις εγκύκλιες σπουδές του στο Βόλο και τις ολοκλήρωσε στην Αθήνα. Σπούδασε στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και έλαβε το διδακτορικό του δίπλωμα το 1876. Στη συνέχεια μετέβη στη Γερμανία και τη Γαλλία για μετεκπαίδευση. Ειδικεύτηκε στη Φυσιολογία στα πανεπιστήμια του Τίμπινγκεν, της Λειψίας και του Βερολίνου. Μαθήτευσε κοντά στον θεμελιωτή της σύγχρονης Ηλεκτροφυσιολογίας Emil Heinrich du Bois-Reymond (1818-1896) και στον διαπρεπή φυσιολόγο, γνωστό για την επινόηση του κυμογράφου, Carl Friedrich Wilhelm Ludwig (1816-1895). Αργότερα, μετέβη στο Παρίσι και εργάσθηκε στο εργαστήριο Ιστολογίας του Louis-Antoine Ranvier (1835-1922). Το 1882 εκλέχθηκε Υφηγητής Φυσιολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και το 1887 διετέλεσε επιμελητής κοντά στον Καθηγητή Ιωάννη Ζωχιό (1840-1912), ενώ πέντε χρόνια αργότερα, το 1892, τον διαδέχθηκε ως τακτικός Καθηγητής Πειραματικής Φυσιολογίας. Την περίοδο 1891-1899 ο Νικολαΐδης διετέλεσε και Καθηγητής Ανατομίας, διαδεχόμενος τον Λουκά Παπαϊωάννου, ενώ εισήγαγε την διδασκαλία της Εμβρυολογίας. Το 1903 εξέδωσε το τρίτομο σύγγραμμα Φυσιολογία του ανθρώπου, το πρώτο σύγγραμμα Φυσιολογίας στην ελληνική γλώσσα, με το οποίο τέθηκαν οι βάσεις της διδασκαλίας της Φυσιολογίας. Ασχολήθηκε, μεταξύ άλλων, με τα λοιμώδη νοσήματα και διεξήγαγε αρκετά πειράματα και έρευνες αναφορικά με την ελονοσία, τη φυματίωση, τη γρίπη, τη δυσεντερία, τον τύφο, τον εχινόκοκκο κ.ά., ενώ προέβη, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, το 1887, σε ιστολογική εξέταση σπλάγχνων παιδιού που απεβίωσε από σπλαχνική λεϊσμανίαση. Το όνομά του συνδέθηκε με την αναμόρφωση της Πειραματικής Φυσιολογίας και την ίδρυση και λειτουργία του πρώτου Εργαστηρίου της Ζωής και του Ανθρώπου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Ο Νικολαΐδης υπήρξε ιδρυτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών.