Ο Παναγιώτης Μπάλας γεννήθηκε στην Θουρία Μεσσηνίας το 1926. Μετά την ολοκλήρωση των εγκύκλιων σπουδών του ενεγράφη στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και αποφοίτησε το 1953. Το 1958 υποστήριξε την διδακτορική του διατριβή και αφού ειδικεύτηκε στην Χειρουργική στην Α΄ Χειρουργική Κλινική της Ιατρικής Σχολής Αθηνών, μετέβη στις ΗΠΑ όπου εξειδικεύτηκε στην Αγγειοχειρουργική. Ο Μπάλας υπήρξε πνευματικό τέκνο της Α΄ Χειρουργικής Κλινικής. Επιστρέφοντας στην Ελλάδα εντάχθηκε εκ νέου στο δυναμικό της, υπό την διεύθυνση του Καθηγητή Νικόλαου Χρηστέα και το 1968 εκλέχθηκε Υφηγητής. Ανήλθε όλες τις ακαδημαϊκές βαθμίδες έως αυτή του Καθηγητή και το 1982 ανέλαβε την διεύθυνση της κλινικής. Ο Μπάλας στάθηκε στην πρωτοπορία της Αγγειοχειρουργικής στην Ελλάδα, αφού σε αυτόν θα πιστωθεί η εξέλιξη της ελληνικής Αγγειοχειρουργικής. Σε εκείνον και τον ορθοπεδικό χειρουργό Αναστάσιο Γιαννίκα πιστώνεται επίσης και η πρώτη επιτυχής επανασυγκόλληση ενός πλήρως ακρωτηριασμένου άνω άκρου, χωρίς τη χρήση μικροσκοπίου, σε μια γυναίκα 21 ετών, η οποία εργαζόταν σε εργοστάσιο και σε ατύχημα υπέστη ακρωτηριασμό του δεξιού της βραχίονα. Η πρωτοποριακή επέμβαση, τόσο για τα Ελληνικά όσο και για τα διεθνή δεδομένα της εποχής, πραγματοποιήθηκε το 1967 στην Α΄ Χειρουργική Κλινική. Το 1994 ο Μπάλας θα πρωτοστατήσει ώστε να αναγνωριστεί η Αγγειοχειρουργική ως ξεχωριστή ειδικότητα και θα εκπαιδεύσει μια γενιά επιδέξιων αγγειοχειρουργών, ενώ θα εμπνεύσει εκατοντάδες φοιτητές που τον παρακολουθούσαν να διδάσκει. Από το συγγραφικό του έργο ξεχωρίζουν τα συγγράμματα: Παθήσεις των αγγείων (1965) σε συνεργασία με τον Νικόλαο Χρηστέα, Αγγειακές Παθήσεις (1983) και Ενδαγγειακές επεμβάσεις (1998). Ο Μπάλας διετέλεσε, μεταξύ άλλων, Πρόεδρος και Επίτιμος Πρόεδρος της Διεθνούς Αγγειολογικής Εταιρείας, ιδρυτής και πρώτος Πρόεδρος της Ελληνικής Αγγειοχειρουργικής Εταιρείας, επίτιμο μέλος του ιστορικού Φιλολογικού Συλλόγου «Παρνασσός», ενώ έχει λάβει τιμητικές διακρίσεις από επιστημονικούς φορείς του εξωτερικού.