Ο Ιωάννης Κούμαρης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1879 και μετά την ολοκλήρωση των εγκύκλιων σπουδών του εισήχθη στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το 1901 έλαβε τον τίτλο του διδάκτορα και ακολούθως μετέβη στο Παρίσι και στο Βερολίνο, για να συνεχίσει την ιατρική του μετεκπαίδευση στην Χειρουργική. Επιστρέφοντας στην Ελλάδα, διετέλεσε επιμελητής της Εγχειρητικής και Τοπογραφική Ανατομίας, ενώ το 1914 πρότεινε μια νέα χειρουργική θεραπεία για το ερυσίπελας, γνωστή στην ελληνική και γερμανική ιατρική κοινότητα της εποχής ως μέθοδος Κούμαρη. Το 1915 τοποθετήθηκε Διευθυντής του Ανθρωπολογικού Μουσείου του Πανεπιστημίου Αθηνών, θέση που διατήρησε μέχρι την αφυπηρέτησή του, το 1950. Το 1925 εκλέχθηκε Καθηγητής της εκτάκτου έδρας της Φυσικής Ανθρωπολογίας. Ίδρυσε την Ελληνική Ανθρωπολογική Εταιρεία και συντέλεσε στην επιστημονική ανάπτυξη και μελέτη της Ανθρωπολογίας στην Ελλάδα, καθιστώντας το Ανθρωπολογικό Μουσείο του Πανεπιστημίου Αθηνών ως ένα από τα κέντρα αναφοράς της ανθρωπολογίας στην Ευρώπη. Εκτός από την ενασχόλησή του με τη Σκελετική Ανθρωπολογία, σε συσχετισμό με την Προϊστορική Αρχαιολογία, ανέπτυξε την έρευνα της Παλαιοανθρωπολογίας στην Ελλάδα. Παράλληλα, ο Κούμαρης δημοσίευσε ποιητικές συλλογές με το ψευδώνυμο Ίων Μυστράς.